Qt (بخوانید کیوت) یک کتابخانه جامع و مستقل از سکو (Cross Platform) نوشته شده توسط زبان سی پلاس پلاس می‌باشد که امکان نوشتن طیف زیادی از برنامه‌های کاربردی را به برنامه نویس می دهد.
شما می‌توانید از آن برای ایجاد رابط گرافیکی ، مدیریت پایگاه داده ، برنامه نویسی سوکت (شبکه) ، پردازش تصویر و چندرسانه استفاده کنید.
امروزه به وضوح در تمامی پلتفرم ها می‌توانید ردپای Qt را مشاهده کنید ، البته در پلتفرم گنو/لینوکس در حال حاضر بیشتر به چشم می‌خورد، KDE یک نمونه بی‌نظیر استفاده از Qt در لینوکس می باشد.
همچنین در حال حاضر نسخه های پورت شده از این کتابخانه برای زبان‌هایی مثل JAVA و Python نیز وجود دارد.
کیوت دارای دو نسخه متن باز با مجوز های GPL و LGPL (کمی خصوصی تر از مجوز اول می باشد.) و همچنین یک نسخه تماماً تجاری می باشد. این یعنی چه شما طرفدار فلسفه نرم‌افزار آزاد باشید و چه طرفدار انحصارگرایی، Qt برای شما یک انتخاب مناسب خواهد بود.
ما در این سری آموزش‌ها قصد داریم شما را با این کتابخانه آشنا کنیم ، ما زبان اصلی این کتابخانه یعنی سی پلاس پلاس را انتخاب کردیم. همچنین از پلتفرم لینوکس برای نوشتن برنامه‌های خودمون بهره می‌بریم (هر چند قبلاً ذکر شد که این کتابخانه مستقل از سکو هست و این یعنی هیچ تفاوتی بین استفاده از پلتفرم های مختلف -لینوکس/ویندوز- وجود ندارد)
دریافت و نصب Qt
ابتدا نحوه نصب این کتابخانه (+ محیط توسعه QtCreator) در لینوکس را توضیح می دهم ، در توزیع‌هایی که دارای مدیریت بسته های apt-get می‌باشند کافی است از تک دستور زیر استفاده کنیم :
sudo apt-get install qt-sdk
و اما در سیستم عامل ویندوز؛ برای دریافت نصاب Qt به آدرس زیر بروید :
http://qt-project.org/downloads
در زمان نگارش این مقاله دو نسخه 5.1 و 4.8 برای دانلود در آدرس بالا قرار گرفته است ، نسخه 5.1 جدیدترین نسخه این کتابخانه هست و ما هم از این کتابخانه بهره می بریم.
با توجه به معماری سیستم عامل خودتان و همچنین کامپایلر نصب شده بر روی سیستم ، نسخه مناسب را دانلود کنید و مراحل نصب را طی کنید.
در انتهای همین صفحه لینک نسخه های قدیمی تر و همچنین یک افزونه جهت اضافه شدن امکانات کار با Qt به محیط توسعه ویژوال استودیو وجود دارد.
با توجه به اینکه رویکرد Qt و حتی خودم ، مستقل از سکو بودن هست، محیط توسعه که انتخاب کردم Qt Creator هست.لینک دانلود این IDE بسیار دوست‌داشتنی هم در همان صفحه وجود دارد.پیشنهاد می‌کنم حتماً امتحان کنید ، عاشقش خواهید شد !
معرفی منابع یادگیری
مستندات Qt به‌قدری جامع و کامل هست که فکر نمی‌کنم به هیچ چیز دیگه ای احتیاج داشته باشید ،برای دسترسی به آن‌ها همراه با خود کتابخانه، برنامه‌ای با عنوان Qt Assistant وجود دارد که یک محیط خیلی خوب برای جستجو و مطالعه مستندات فراهم کرده است ؛ضمن اینکه همیشه Google را به عنوان یک استاد برای پرسیدن سؤالات خودتون در نظر داشته باشید.
اما خبر خوب برای دوستانی که علاقه شدیدی به زبان فارسی دارند اینکه وبسایت آقای سعید دادخواه به آدرس زیر شامل ساعت‌ها آموزش تصویری می‌باشد (بهترین منبع فارسی که می‌شناسم) :
http://qtips.ir
و در آخر هم یک سایت بی‌نظیر اشتراک گذاری پروژه های نوشته شده با Qt را معرفی می‌کنم ، شاید سر زدن به این سایت از تمام گفته‌ها و شنیده ها شما را بیشتر با قدرت Qt آشنا کند ، ضمن اینکه منبع خوبی برای یادگیری این کتابخانه خواهد بود :
http://qt-apps.org
مسیر پیشرو
در شماره بعدی به بررسی ساختمان کلی Qt و نوشتن یک رابط گرافیکی ساده می پردازیم.آشنایی کلی با syntax و مفاهیم شی گرایی در سی پلاس پلاس پیش‌نیاز مباحث پیشرو خواهد بود.
سعید
